خسارت عظیم ۱۶ بیلیونی رضاشاه به ایران
تمدید قرارداد دارسی توسط رضاشاه و خسارت عظیم ۱۶ بیلیونی به ایران
رضاشاه پهلوی با تمدید قرارداد نفتی دارسی به مدت شصت سال دیگر که در سال ۱۳۱۲ امضاء کرد و تا سال ۱۳۷۲ به طول میکشید ایران را با خسارت ۱۶ بیلیون ریالی مواجه کرد. که مصدق ۲۰ سال بعد با به نتیجه رساند نهصت ملی شدن نفت جلوی آن را گرفت
مصدق در رابطه با این موضوع میگوید: "تاریخ عالم نشان نمی‌دهد که یکی از افراد مملکت به وطن خود در یک معامله ۱۶ بیلیون و ۱۲۸ هزار ریال ضرر زده باشد و شاید مادر روزگار دیگر نزاید کسی را که به بیگانه چنین خدمتی کند."
توجه داشته باشید در آن دوران قیمت یک بشکه نفت یک دلار بود و الان صد دلار است قیمت یک دلار هم ۹۰ ریال بود و الان ۴۵۰۰۰۰ ریال است پس برای اینکه تصور درستی از این مبلغ بعد از گذشت ۹۰ سال داشته باشیم باید این مبلغ ۱۶ بیلیون ریالی که خود یک مبلغ خیره کننده است اول صد برابر شود و سپس عدد بدست آمده مجددا پنج هزار برابر شود.
در سالهای بعد از ۱۳۲۰ در مبارزاتی که به جنبش «نهضت ملی شدن نفت» معروف بود، دکتر محمد مصدق در مجلس و بیرون از آن این جنبش را، هدایت می‌کرد و در راس مبارزات ملی شدن صنعت نفت ایران قرار داشت.
قراداد نفتی دارسی که در دوره مظفرالدین شاه قاجار سال ۱۲۸۰ امضاء شد بود یک قراداد استعماری نبود اما با تغییراتی که در دوره رضاپهلوی در آن ایجاد شد تبدیل به قراداد استعماری شد. در دوره قاجاری ایران تجهیزات و علم استخراج نفت را نداشت برای همین یک قرارداد با شرکت دارسی بست که به موجب آن به مدت شصت سال اختیار اکتشاف و استخراج نفت ایران به شرکت دارسی داده میشد و شرکت دارسی هم متعهد میشده که ۱۶ درصد از سود خالص خود و بیست هزار لیره در سال و معادل آن سهام شرکت دارسی را به ایران بدهد تمام هزینه ها و تامین تجهیزات از جمله ؛ ماشین آلات ،تمامی زیر ساخت ها اعم از احداث جاده های مورد نیاز ،خط لوله انتقال نفت ، بنادر و... بر عهده شرکت دارسی بود و بعد از اتمام تاریخ قرارداد هم تمامی این تجهیزات به ایران میرسید که کاملا منطقی و به نفع ایران بود ، در دوره پهلوی این قرارداد توسط رضاپهلوی به بهانه کم بودن سهم ایران آتش زده شد که خیلی ها معتقد هستن رضاپهلوی به دستور خود انگلیس این اقدام را مرتکب شد، چون انگلیس نمی خواست پس از اتمام زمان قرارداد تجهیزات به ایران برسد پس از مدت کوتاهی هم قرارداد دیگری توسط شرکت انگلیسی دارسی و رضاپهلوی به مدت شصت سال دیگر امضا شد که طبق آن دیگر تجهیزات به ایران نمی رسید و اینگونه بود که قراداد دارسی تبدیل به یک قرارداد استعماری شد این اقدام یکی از ننگین ترین و خائنانه ترین اقدامات رضاشاه پهلوی در سال ۱۳۱۲ بود
مصدق در سال ۱۳۳۰ بلافاصله پس از نخست‌وزیری اجرای خلع ید از انگلیسی‌ها را در دستور کار قرار داد. با بیرون راندن شرکت انگلیسی دارسی باعث اعتراض دولت بریتانیا شد. با شکایت دولت انگلیس از دولت ایران در شورای امنیت سازمان ملل، مصدق به نیویورک رفت و به دفاع از حقوق ایران پرداخت. نتیجه به نفع ایران شد در سال ۱۳۳۲ نهضت ملی شدن نفت با هدایت مصدق دست انگلیس را از استعمار نفت ایران کوتاه کرد و بدین ترتیب پس از ۲۰ سال جلوی این قراداد ننگین با این خسارت عظیی که به ایران میزد گرفته شد به همین خاطر انگلیس با کمک نوکر دیگر خود محمدرضاشاه پهلوی همان پسر رضاشاه که در آن زمان شاه ایران شده بود با کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ موجب سقوط دولت مصدق شد.
فرار اول شاه نیز در همین سال بود تا درصوت به نتیجه نرسیدن کودتا بتواند در امان باقی بماند در این روز شاه در رم ایتالیا بود و به گفته همسرش ثریا، در فکر خریدن خانه‌ای در رم برای اقامت بود که سقوط دولت مصدق و قدرت یابی زاهدی و تلگراف‌های حمایتی ابوالقاسم کاشانی و سید محمد بهبهانی را دریافت کرد.
در روز ۲۹ مرداد مصدق و بیشتر یارانش خود را به شهربانی تسلیم کردند.
پس از موفقیت کودتای ۲۸ مرداد، سید ابوالقاسم کاشانی به شاه که به کشور و قدرت بازگشته بود به همراه سید حسین طباطبایی بروجردی تبریک گفت.پس از بازگشت شاه، کاشانی در مصاحبه‌ای چنین میگوید:
«مصدق شاه را مجبور کرد که ایران را ترک نماید اما شاه با عزت و محبوبیت چند روز بعد بازگشت. ملت شاه را دوست دارد و رژیم جمهوری مناسب ایران نیست.» همچنین نواب صفوی رهبر گروه فداییان اسلام نیز که در زمان کودتا در خارج از کشور بود طی یک مصاحبه در بغداد سقوط مصدق را به شاه تبریک گفت
موضوعات دیگری که شاید دوست داشته باشید
نقش رضاشاه در شکست ستارخان در انقلاب مشروطه
ننگین ترین قرارداد پهلوی و لیست جنایت ها و خیانت ها
روایات شاهدان عینی از جنایات پهلوی در ۲۱ آذر از منابع معتبر
تعداد کشته های ۲۱ آذر توسط رژیم پهلوی از منابع معتبر
چند تصویر از حکم اعدام های ۲۱ آذر پهلوی
اتفاقات تاثیربرانگیز از قتل های پهلوی در ۲۱ آذر
روایت باغچه بان ار تبعیض های دوران پهلوی
صفر قهرمانیان ۳۲ سال زندانی پهلوی
تحصیل به زبان مادری اقلیت ها در جمهوری آذربایجان
تاریخ ساده و کوتاه آذربایجان برای بچه ها