زندگی نامه سید مهدی اعتماد ناطقیه

سید مهدی اعتماد ناطقیبه به روایتی در سال 1277 و به روایتی دیگر 1279 شمسی در خانواده سید محمد اعتماد ناطقی در محله ی معروف خیابان در شهر تبریز دیده به هستی گشود مرحوم اعتماد طبع به سه زبان ترکی ؛ عربی و فارسی آشنائی کامل داشت لذا در این زبانها دارای اشعار متعددی می باشد که پاره ای از آنها چاپ شده اند
این شاعر والامقام در سالهای 1324-1325 یعنی زمان حکومت ملی آذربایجان در تبریز رئیس انجمن ادبی یا به عبارتی همان «شاعیرلر مجلسی» شده و از جوانانی که به آنجا می آمدند و تازه قلم به دست می گرفتند کمک و دستگیری می فرمود . این سالها ؛ سالهای اوج شکوفائی مرحوم اعتماد بود . ایشان تقریبا از سال 1320 که مطبوعات ترکی نشر می شدند منجمله وطن یولوندا ؛ آذربایجان ؛ خاور نو ؛ شفق ؛ یئنی شرق ؛ آزاد ملت ؛ گونش و ... با آنها همکاری می نمود و حتی به پاره ای از اشعارش موسیقی نیز گذاشته شده که معروف ترین آنها ترجمه و یا به عبارتی بازسازی تصنیف معروف مرغ سحر بود .در لابه لای آثارش مشاهده می گردد که به موسیقی نیز علاقه مند بوده و گاهی اوقات تصانیفی نیز می ساخت که پاره ای از آنها مورد استفاده موزسین های بزرگ آذربایجانی و ایرانی قرار گرفته اند . به عنوان مثال وقتی که وی سرود معروف مرغ سحر را می شنود صبرو قرارش را از دست داده ؛ منقلب می گردد و با خود می گوید که چه می شود که چنین سرودی زیبا را نیز در زبان ترکی داشته باشیم ؟ طولی نمی کشد که وی آن را به ترکی سلیس و روان برگردانده و در اندک مدتی به توسط دهها خواننده نامدار خوانده شده و مورد توجه واقع می گردد . البته بعضی ها معتقدند که این تصنیف معروف را وی ترجمه نکرده ؛ بلکه بر همان آهنگ شعر ترکی سروده که با شعر ملک الشعرای بهار تفاوت اساسی دارد . در موضوع بهار آزادی و تحقق عدالت سروده شده است .که با توجه به خاستگاه آهنگساز و شاعر ترکی اثر می توان این اثر را یک موسیقی کاملا آذربایجانی قلمداد کرد و این موسیقی در زمان وقوع و پیروزی حرکت ملی آذربایجان وصف حال آن روزی مردم آذربایجان می باشد . آن ترانه زیبا را به اتفاق می خوانیم
گلدی باهارین صفاسی
گلدی باهارین صفاسی
عالمی توتدو ضیاسی
صحن گولوستاندا اوجالدی ؛ بولبول شیدانین نواسی
بالام هئی نواسی ؛ گولوم هئی نواسی
سنده چیچک لندیر حیاتین باهارینی
گل اوخو بولبول تک آزادلیق شعارینی
محو ائله هر یئرده ستم روزگارینی
بالام اول سعادت ؛ گولوم آل سعادت
=+=
دینله بولبولون سسینی
قهرمانلیق نغمه سینی
روحا وئر شن سسین له طراوت(2)
گولوم هئی طراوت ؛ بالام هئی طراوت
یوخ عزیز بیر شئی وطندن
قوو بوتون خاری چمندن
قیرماسین بیر چیچک یاسمندن
صحن گولوستانیمیزا اسمه سین خزان
بایراغیمیز دالغالانیب سورسون حکمران
ظلمدن عالم ده گرک قالماسین نشان
کاینات دا حوکم سوسون تک عدالت
محو ائدیلسین یئر اوزوندن هر خیانت
بالام هر خیانت ؛ گولوم هر خیانت .
در زمان حکومت ملی آذربایجان وی رئیس اداره ثبت تبریز نیز شد و آنچه در توان داشت مخلصانه در طبق اخلاص نهاد . شاید به جهت این صداقتها بود که پس از فروپاشی حکومت ملی آذربایجان وی از طرف شاه به دو سال حبس و تبعید از آذربایجان مجبور گردید
در سال 1296 شمسی (1335 قمری) آقای سید مهدی اعتماد ناطقی مدرسه ی اعتماد را در دیکباشی راسته کوچه تاسیس کرد و تا سال 1306 اداره ی آن را خود به عهده داشت
زنده یاد اعتماد در تاریخ 7/3/1360 به دور از وطن خود در تهران پس از تحمل مدتی نسبتا طولانی با امراض مختلف ؛ دار فانی را وداع و در همانجا با خاک هم آغوش می شود .

اشعار اعتماد ناطقیه 4


این شعر سرود ملی اذربایجان در حکومت ملی اذربایجان به رهبری پیشه وری از سید مهدی اعتماد هست 
آذربایجان سن سن منیم
حورییتیم شأن شؤهرتیم
آدین منیم اؤز آدیمدیر
سن سیز منیم نه قیمه تیم
آذربایجان آذربایجان
یاشا یاشا آذربایجان

نفسیمیز بابک لرین
صابیرلرین گور نفسی
ماهنیمیزدا یاشار بیزیم
بابالارین آیاق سسی
آذربایجان آذربایجان
یاشا یاشا آذربایجان

بیز تاریخا سیغینمادیق
دونه ن واریق بو گون واریق
بیز گئچمیشه گووه نره ک
گله جه یی آددیملاریق
آذربایجان آذربایجان
یاشا یاشا آذربایجان

اشعار اعتماد ناطقیه 6

این شعر سید مهدی اعتماد در زمان وقوع و پیروزی حرکت ملی آذربایجان به رهبری پیشه وری در وصف حال آن روز مردم آذربایجان می باشد

گلدی باهارین صفاسی
گلدی باهارین صفاسی
عالمی توتدو ضیاسی  
صحن گولوستاندا اوجالدی ؛ بولبول شیدانین نواسی
بالام هئی نواسی ؛ گولوم هئی نواسی
سنده چیچک لندیر حیاتین باهارینی
گل اوخو بولبول تک آزادلیق شعارینی
محو ائله هر یئرده ستم روزگارینی
بالام اول سعادت ؛ گولوم آل سعادت
=+=
دینله بولبولون سسینی
قهرمانلیق نغمه سینی
روحا وئر شن سسین له طراوت
گولوم هئی طراوت ؛ بالام هئی طراوت
یوخ عزیز بیر شئی وطندن
قوو بوتون خاری چمندن
قیرماسین بیر چیچک یاسمندن
صحن گولوستانیمیزا اسمه سین خزان
بایراغیمیز دالغالانیب سورسون حکمران
ظلمدن عالم ده گرک قالماسین نشان
کاینات دا حوکم سوسون تک عدالت
محو ائدیلسین یئر اوزوندن هر خیانت
بالام هر خیانت ؛ گولوم هر خیانت .
-------------------------------------
نقل ائده رلر كي مني دوغدو آنام
دئدي : به به نه گؤزه لدير بو بالام
دولانيب باشيما پروانه كيمي
چكيب آغوشونا ، دردانه كيمي
سود ايله قووه وئريبدير اتيمه
دؤزوب ايللر بويو چوخ زحمتيمه
دئييب آهنگله لاي- لاي سؤزونو
يومماييب چوخ گئجه اصلا گؤزونو
آغلايان واختدا چكيبدير يانينا
سؤيله ييب آغلاما قوربان جانينا
اؤيره ديب حؤرمت ايله يولداشينا
مهربان اول باجينا ، قارداشينا

اشعار اعتماد ناطقیه 5

نقل ائده رلر كي مني دوغدو آنام
دئدي : به به نه گؤزه لدير بو بالام
دولانيب باشيما پروانه كيمي
چكيب آغوشونا ، دردانه كيمي
سود ايله قووه وئريبدير اتيمه
دؤزوب ايللر بويو چوخ زحمتيمه
دئييب آهنگله لاي- لاي سؤزونو
يومماييب چوخ گئجه اصلا گؤزونو
آغلايان واختدا چكيبدير يانينا
سؤيله ييب آغلاما قوربان جانينا
اؤيره ديب حؤرمت ايله يولداشينا
مهربان اول باجينا ، قارداشينا

اشعار اعتماد ناطقیه 3



یاشار عالمده آسوده ولی آزاد اولان ملت
تاپار دونیا بویو عزت گر اولسا جان فشان ملت
حقوقون بیلمه یین انساندا روح اولماز ؛ حیات اولماز
قالار دائم قاپاز آلتیندا اولماز کامران ملت
آزادلیق روحونون الهامین آل سرو خوراماندان
آزادلیقدان اوجالدیب دیر سمایه باش عیان ملت
قلم آزاده ؛ دیل آزاده؛ سوز آزاد اگر اولسا
اولار گویلرده؛ دریالرده قطعا حکمران ملت
وطن پرور لیکین آثارینی تک لفظ ده بیلمه
گرگ وئرسین بو یوللاردا بویوک بیر امتحان ملت
ترقی ایسته ین بیر کشورین سرمایه سی جان دور
گرگ دیر کی نثار ائتسین بو یولدا باش و جان ملت
آزادلیق امتحانین وئردی آذربایجان اول
ولی آخر ازیلدی اهل آذربایجان ملت
جفا چکدی داغلیدی؛ وئردی مینلر قوچ؛ قوزو قوربان
اوزو بیر گولمه دی عومرونده بو بی خانمان ملت
اولنلر اولدو قورتاردی قالانلار اولدو بی چاره
بیری غربتده جان وئردی بیری زنداندا جان ملت
ائله بیر ظلملر باش وئردی استبداده مین رحمت
دئسم اولموش جنایتدن اولار بیر داستان ملت
یئنه بیر عده خائن قویمور آسوده نفس چکسین
سئویر بو گولشنین سولسون گولو اولسون خزان ملت
بونو بیلمک گرک زجر و شکنجه پایدار اولماز
مبارز شخص لر قورخماز اولومدن هئچ زامان ملت
اگر ظلمون توپو وار گولله سی وار قلعه سی وارسا
بیل حاقیندا بوکولمز قوللاری اولماز نهان ملت
گلر بیر گون طبیعت محو ائدر خائنلری جمعا
اولار ایران آذربایجان بیر گولوستان ملت
دونر بو شانلی یوردوم روضه ی رضوانه هر یئرده
عدالت پرچمینده بسط اولار امن و امان ملت
او گون من اولماسام بو خادمی سن گل او گون یاد ائت
مزاریمدا سعادت گونلرین ایله بیان ملت
حقیقت بیزده؛ قان بیزده؛ شجاعت بیزده؛ گوج بیزده
یازیلمیش طالعینده قهرمان ائل- قهرمان ملت
وطن شیرین دور فرهادی یم منده بو شیرینین
بو عشقیمدور کی اولموش هر زمان ورد زبان ملت .

اشعار اعتماد ناطقیه 2

گئت آدامین تانی
لای لای دئمه ملت آییلیب دیر داهی یاتماز
اللشمه بئله هئچ کیم حیاتین سنه ساتماز
من مرد اوغولام بیل کی ؛ قانیم پاک و تمیز دیر
بیر کس او کثیف قانیوا اوز قانینی قاتماز
بیهوده منه سویله مه ال چک بو ائلیندن
غیرتلی اولان طایفا- تیفاغین ائلین آتماز
من عاشقیم سئوگیلیمین عشقی یولوندا
بیر عشق بو عالمده منیم عشقیمه چاتماز
بو یولدا چیغیرما؛ اوزوو زحمته سالما
بیر کس ده اگر یاتسا؛ سسین کالدیر اویاتماز
هر کیم کی سالار ملتینی درد و بلایه
گر معرفتی اولسا باشین بیرده اوجالتماز
ساغ کوندومه کئچدیکده یئدین یاخشی الیمدن
دونیا بویو درمان اولا بو دردی ساغاتماز
من اعتمادین فکرینی بیر پایه ده گوردوم
بو عشقدن اوزگه نه دئسن بئینینه باتماز
در جایی دیگر سروده اند :
عشق اولماسا غم هجرانه یئتیشمز
وصل ایسته مه ین سئوگیلی جانانه یئتیشمز
گئت عشق اودونا یانماغی پروانه دن اویرن
بو یولدا آزان شمع شبستانه یئتیشمز
من عاشق نالان کیمی بو یولدا سوروننه م
هیهات کی آهیم اودو کیوانه یئتیشمز

اشعار اعتماد ناطقیه 1


آی آنا يوردومون گولو، گلشنی
سن گول قوجاغيندا بؤيوتدون منی
ايسته رم دونيالار بويونجا سنی
عزتيم شوكتيم، گولوم تبريزيم

من قوربانام سنين قيزيل گولونه
قهرمان تاريخلی، شانلي ائلينه
بختيار يوردونا شيرين ديلينه
سنده آچيليبدير ديليم تبريزيم

من عاشیقام دوغما آذربايجانا
اونون عاشيقلری هئچ گلمز سانا
گؤزللر بير يانا سنده بير يانا
حوسنونله فخر ائدير ائليم تبريزيم