زندگی نامه سید ابوالقاسم نباتی

 

سيد ابولقاسم  متخلص به نباتي و مشهور به مجنون شاه و خان چوپان فرزند مير يحيي ( ملقب به سيد محترم اشتبيني ) به سال 1191 هجری تولد يافت ، دوران جواني خودرا در قريه اشتبين كه يكي از قراء با صفاي قره داغ اذربایجان  و قره چای است با حشم داري و باغباني گذرانيد ، زيبايي هاي طبيعت اورا به سرودن اشعار بر انگيخت ، رفته رفته به عرفان گراييد  بعدها به شهر اهر رفت و در بقعه شيخ شهاب الدين اهري گوشه عزلت گزيد و اواخر عمر باز به زادگاهش اشتبين برگشت
مرحوم عارف نباتي به كرات از آب رودخانه آراز مي گذشته و اصلاً جايي از بدنش و يا لباس هايش خيس نمي شده و طوري ماهرانه و ظريفانــــه اين عمل را انجام مي داده كه همه را مات و مبهوت و حيرت زده مــــــي كرده است . شنيده شده است كه آن مرحوم آراز را گاهــي در روي آب به پشت خوابيده عبور ميكرده است . و باز يكي از ملتزمين ركـــــابش در يكي از روزها در كنار آراز اظهار لعبه كرده و مي خواهد از آب عبور كند و در باور خودش كرامتي نشان دهد ، ولي به محض اينــــــــكه وارد آب مي شود نه تنها موفق نمي شود بلكه جسد نيمه جانش را ديگران نجـــــات مي دهند . مرحوم اين شعر را در حق وي سروده و اورا به رياضـــــــت و تهذيب نفس و پخته شدن در كوره روزگار دعوت ميكند :
گئت دولانگلن خام سن هنوز 
پخته اولماغا چوخ سفر گرك  
مرغ قاف ايله هم زبان اولوب  
زيروه قالخماقا بال و پر گرك

 

برو به ادامه مطلب...

ادامه نوشته

اشعار سید ابوالقاسم نباتی 6

گؤره‌سن من نييه يارب بئله نالان اولدوم؟ 
غلط ائتديم كي سنه واله و حئيران اولدوم.
اودا ياخدين من بيچاره‌ني پروانه كيمي،
آجيغين گلدي مگر عاشيق انسان اولدوم؟
سود و سرمايه‌مي مجموع أليمدن آلدين،
نييه كيم زاهيد اولوب مسجده دربان اولدوم!
شيخ صنعان كيمي بوينوما سالديم زونّار،
ايندي گل گؤر كي كليسالارا رهبان اولدوم.
ائتديم اول دلبر ترسايا بوگون بير سجده،   
ايندي بيلديم كي يقين من‌ده مسلمان اولدوم
لله الحمد! كي من كوفرده بولدوم ايمان،
كئچن ايّاما نه حاصيل كي پشيمان اولدوم!
گل! نباتي دولانيم باشينا، وه! وه! نه گؤزل،
جان وئريب يارا، وفا راهينا قوربان اولدوم.

اشعار سید ابوالقاسم نباتی 4

جانا اود ووردوم اؤزوم، پروانه‌لردن كوسموشم،
تا كي مجنون اولموشام، ديوانه‌لردن كوسموشم.
بير غلط سؤز دور كي دئرلر گنج اولور ويرانه‌ده،
گنج يوخ، ويرانه چوخ، ويرانه‌لردن كوسموشم.
حاصيليم اولدو تجرّددن ندامت گوشه‌سي،
ايندي اول باش آغريدان افسانه‌لردن كوسموشم.
من ائشيتديم: اول گولون مئيخانه‌لردير منزلي،
اصلي يوخ گؤردوم، گليب مئيخانه‌لردن كوسموشم.
خانيمانيمدان مني سالدي نباتي در به در،
عقله باخ،‌مجنون كيمي بيگانه‌لردن كوسموشم.

اشعار سید ابوالقاسم نباتی 2

نه مدت دير من بيچاره يارب يارسيز قالديم،
پوزولدو رؤونقيم، داغيلدي ائو، پرگارسيز قالديم؟
كيمه اظهار ائديم درديم؟ هاني‌بير محرم اسرار؟       
غميم چوخ، غم‌گوساريم يوخ، عجب‌غمخوارسيز قالديم!
دريغا! بيلمه‌ديم قدرين من اول يار وفادارين،          
عجايب سخت جانام، يارسيز، من عارسيز قالديم؟
غم هيجرانا يانديردين مني، اي چرخ دون، بسدير! 
رحيم اسمينه آللاهين دئييم، اقرار سيز قالديم.
نباتي! تؤوبه قيل، ايمانا گل، افسانه دانيشما،
نولا بير يول دئسن كي: يا علي! من يارسيز قالديم.

اشعار سید ابوالقاسم نباتی 2

تيكميشم گؤز راها بير جلّادي گؤزلر گؤزلريم،
داما دوشموش صيد تك، صيادي گؤزلر گؤزلريم.
يوخسا دئرسيز زاهيدم من، اولموشام مسجد نشين،
اول صنمدن اؤترو بو بربادي گؤزلر گؤزلريم.
بيستون داغين گئديب گزمك دگيل منظوروموز،
 ششدر حئيرتده بير نرّادي گؤزلر گؤزلريم.
بوق عشقين، آتش سوزاندي ياخميش باغريمي،
ياش تؤكنده، دجله‌ي باغدادي گؤزلر گؤزلريم.
مكتب عشق ايچره تا ائتسين مني كاميل عيار،
اولموشام پابسته بير اوستادي گؤزلر گؤزلريم.
قويماييم تا اوندان اؤزگه كيمسه بو ويرانه‌ده،
روز و شب بو خاطير ناشادي گؤزلر گؤزلريم.
پرتو مئهر روخوندان تا كي بولسون بير نيشان،
هر طرف سئيران ائديب، هرزادي گؤزلر گؤزلريم.
جمله قرآن و كتابي ائيلمكدن الورق،
اؤزگه مطلب يوخ، همين بير آدي گؤزلر گؤزلريم.
ياخشي سؤزلر چوخ دئميشلر گرچي عاشيقلر، ولي،
هاميدان يئي، من بو خوش افرادي گؤزلر گؤزلريم.
محمل ليلي، نباتي! اولدو گؤزدن ناپديد،
من نه مجنونام كي بو اوتادي گؤزلر گؤزلريم.

اشعار سید ابوالقاسم نباتی 1

گؤروم اي شوخ! سني، خرم و خندان اولاسان،
غنچه گول تك آچيليب، زيبِ گولوستان اولاسان.
گئيه‌سن أگنينه هر هفته‌ده بير دست لباس،
برق اوروب عالمه بير مئهر درخشان اولاسان.
تيرمه باشيندا، آياغيندا فرنگي باشماق،
سونا كهليك تكي هريانا خورامان اولاسان.
 وسمه قاشيندا، گؤزون سورمه‌ده، زولفون أوزده،
هر طرفدن تؤكوله، سونبول و ريحان اولاسان.
اولمايا شنگ و قشنگليكده بيري تاي سنه،
هامي دلبرلره ‌سن سرور خوبان اولاسان.
نه قده‌ر وارايسه عؤمرون، گزه‌سن مستانه،
بو جهان باغينا بير سرو خورامان اولاسان.
حق تعالي سني اي گول ائله‌سين بيرده جوان،
يئنه اون دؤردجه ياشيندا مه تابان اولاسان.
أوز گتيرسين سنه دؤولت بئله دريا- دريا،
هر نه دؤولتلي اولا، سن اولارا خان اولاسان.
قونشويا گئتمه‌يه‌سن حاجت ايچون بيرزادا،
سن اولاري گتيريب قاپينا، سولطان اولاسان.
 گنج قارون كيمي سن جمع ائده‌سن سيم و زري،
صاحب مملكتِ خسرو و خاقان اولاسان.
بير دوعا قيلدي نباتي، اونو مولايا بوراخ،
تا اونون سينه‌ي سوزانينا درمان اولاسان.