زندگی نامه سید عظیم شیروانی

سید عظيم شيروانی که در اشعار خود از تخلص سید استفاده میکرد از پرکارترين و مظلوم ترين شاعران آذربايجانی است که 9 ژولای 1835 درزمان سلطنت سلطان محمدخان قاجار پدرناصرالدين شاه قاجار در خانواده ای روحانی در شهر شاماخی آذربایجان شمالی، متولد شد.پدر ایشان سید محمود از رجال معتبر و مشهور شهر بود که در زمانی که سید عظیم تنها 7 سال داشت وفات یافت، بنابراین سید عظیم تحت حمایت و سرپرستی ملا حسین، پدربزرگ خود رشد یافت .
ملاحسین دردهکده ی ياقسای داغستان سمت کدخدايی داشت و مسائل شرعی و عرفی مردم را حل و فصل می کرد ملاحسين بعداز وفات دامادش، دختر و نوه عزيز خود، سيد عظيم را به داغستان برد و از آنها به نحو احسن نگهداری و مراقبت کرد. سید عظیم از پدربزرگ خود زبانهای فارسی و عربی را آموخت و 10 سال بعد به شاماخی برگشت و تحصیلات سطح میانی روحانیت را به اتمام رسانید. در سال 1856 میلادی جهت تحصيل و تکميل علوم عقلی و نقلی به نجف اشرف مشرف شد، بعداز چند سال تحصيل درنجف اشرف به بغداد و استانبول و شام رفته و مدتها جهت تحصيل علوم جديد درآن شهر ها اقامت گزيد.
درشهر شام وضعيت معاش و گذران سيد تعريف خوبی نداشت و تنگدستی او را به تنگ آورده بود، سيد عظيم بعداز مدتها کسب علوم و فنون ازمحضر استادان شهرشام دوباره به وطن خود مراجعت نمود ولی بعداز مدتی جهت زيارت مکه مکرمه به عربستان رهسپارگرديد. سيد عظيم شيروانی سال 1869میلادی در سرزمین مادری خود مدرسه ای بر اساس اصول و سبک نوین باز کرد که با مکتب های قدیمی و خوفناک آن زمان فرق زیادی داشت و تا پايان عمر شريف خويش در کنار تعلیمات دینی به تدریس تاریخ، جغرافیا، حساب ریاضی، به زبانهای ترکی و فارسی پرداخت و همچنین کودکان آذربايجانی را با مهارتهای فنی و تخصصی آشنا کرد.
جالب است بدانید که شاعر بزرگ آذربایجان، میرزا علی اکبرصابر و همچنین نویسنده بنام آذربایجان سلطان مجید غنی زاده و بسیاری دیگر از شاعران و نویسندگان معاصر آذربایجان در مدرسه او تحصیل کرده اند.
سید عظیم شیروانی دارای دو اثر ادبی و کلیات به زبانهای ترکی و فارسی می باشد. در میان آثار سید عظیم ترجمه هایی نیز از منابع مختلف شرق موجود است، همچنین ایشان دارای چند نمونه شعر به سبک اشعار فضولی، حافظ و سعدی نیز می باشد. البته سید عظیم شیروانی دارای غزلهای عاشقانه فراوانی می باشد که معمولاً با این غزلهای شاهکار شناخته می شود. در غزلهای شاعر عشق به زندگی، نگاه خوشبینانه و بی غم به زندگی و اعتقادات دینی دارای جایگاه ویژه ای می باشد. سید عظیم دارای مهارت زیادی در جان بخشی عمیق و با حرارت به شعر می باشد که در غزالهای شاعر آشکارا نمود پیدا می کند.
سید عظیم شیروانی به دلیل تدريس علوم جديد از قبيل عدم مرکزيت زمين که دانشمند مشهور گاليله را بخاطر اعتقاد به آن دراروپا می خواستند اعدام کنند و نيز تبين منشاء زمين لرزه و باران باعلوم جديد و عدم اعتقاد به علوم عوام بويژه به منشاء گاو و ماهی درمبحث زلزله شناسی، از طرف جهال متهم به کفرو طغيان گرديد، جهال به ويژه از تدريس علوم جغرافی برای بچه مسلمانان به شدت ناراحت بودند و با صراحت علوم جغرافی را منافی اهداف اسلامی می پنداشتند. چون سيد عظيم شيروانی بشدت در مقابل رواج جهل و خرافه حاکم برشماخی ايستاده و درمقابل عوامل ارتجاع حاضر به هيچگونه انعطاف و سازش نبود عاقبت به اشاره عوامل تثليث( زرو زورو تزوير )، بیستم می 1888میلادی درشب احياء حضرت مولای متقيان درموقع خروج ازمسجد توسط لوطيان مافياسان آذربايجان به شهادت رسيد.