برسی زبان تورکی و ارمنی در تهران و تاثیر تحصیل به زبان ارمنی

امیلیا نرسیسیانس؛ استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و نویسنده بیش از ده جلد کتاب در زمینه مردمشناسی وضعیت زبانی تورک‌ها و ارمنی‌های تهران را براساس نظریه جایلرز بررسی نموده است.

با توجه به اینکه جمعیت اندک ارمنی‌های تهران و نیز موقعیت فروتر زبان ارمنی در منطقه و جهان، با جمعیت چندین میلیونی تورک‌های آن شهر و اهمیت بین‌المللی زبان تورکی قابل مقایسه نیست و از آنجا که حضور و نفوذ تورک‌ها در نهادهای تهران چشمگیرتر از ارمنی‌های آن شهر می‌باشد؛ انتظار می‌رفت امکان حیاتمندی زبان تورکی در تهران بالاتر از زبان ارمنی باشد اما یافته‌های نرسیسیانس خلاف این مسئله را ثابت میکند.

67% تورک‌های تهران با فرزندان خود فارسی صحبت می‌کنند درحالیکه این رقم برای ارمنی‌ها صفر درصد میباشد. 39% ارمنی‌ها در نامه نویسی به خویشان خود همیشه از زبان ارمنی استفاده می‌کنند در حالیکه این رقم برای تورک‌ها فقط سه درصد است. 16% تورک‌ها برای شمارش پول همیشه از زبان تورکی استفاده می‌کنند در حالیکه 56% ارمنی‌ها چنین‌اند. 31% ارمنی‌ها همیشه آثار مکتوب مثل کتاب، مجله و روزنامه به زبان ارمنی را می‌خوانند که این رقم نیز برای تورک‌ها صفر درصد می‌باشد.
چنانکه ملاحظه می‌شود زبان تورکی در مواجه با زبان فارسی در وضعیت کاهشی قراردارد ولی زبان ارمنی در موقعیت مغلوب و کاهشی قرارنگرفته است. این آشکارا با نظریه جایلرز در تضاد است.

نرسیسیانس پاسخ می‌دهد که تدریس زبان ارمنی و عدم تدریس زبان تورکی در مدارس تهران یک موقعیت نابرابر به دو زبان ارمنی و تورکی در مواجهه با فارسی داده است.